Lễ cúng giao thừa hay còn gọi là lễ trừ tịch là nghi lễ rất quan trọng với người dân Việt, được thực hiện vào đêm 30 Tết hằng năm. Sau đây, Lịch Việt Nam sẽ hướng dẫn bách gia cách cúng giao thừa sao cho đúng truyền thống.
1. Cúng giao thừa đúng cách
Theo phong tục ngày Tết, nghi thức cúng giao thừa thường chia làm 2 lễ, bao gồm: trong nhà và ngoài trời. Do đó, khi tiến hành lễ cúng trừ tịch, gia chủ cần chia rõ 2 phần rõ rệt để cúng giao thừa sao cho đúng, suôn sẻ và trọn vẹn.
1.1. Chọn giờ hoàng đạo
Lễ Trừ tịch thường được cử hành từ giờ Hợi ngày 30 Tết cho đến giờ Tý ngày mùng 1 Tết. Tức là khoảng 12 giờ đêm ngày 30 tháng Chạp năm cũ sang 1 giờ sáng ngày 1 tháng Giêng năm mới. Song thời điểm cúng giao thừa ngoài trời và trong nhà là khác nhau.
| Nghi lễ cúng giao thừa ngoài trời sẽ bắt đầu đúng vào lúc kết thúc giờ Hợi 30 Tết. Tức là gia chủ sẽ cúng khấn vào lúc 00h ngày mùng 1 Tết – thời điểm đất trời chuyển giao giữa năm cũ và năm mới, các vị thần Hành khiển cũng bàn giao công việc. | Lễ cúng giao thừa trong nhà sẽ tiến hành sau lễ ngoài trời. Nghĩa là sau khi gia chủ khấn xong bên ngoài thì mới bắt đầu vào nhà. Như vậy, thời gian cúng giao thừa trong nhà sẽ diễn ra trong khoảng 1 giờ sáng mùng 1 Tết. |
1.2. Chuẩn bị đồ cúng
Tùy theo điều kiện kinh tế cũng như văn hóa từng vùng miền mà gia chủ chuẩn bị đồ cúng giao thừa đúng cách. Mâm cỗ ngoài trời là để tiễn các vị quan Hành khiển năm cũ về trời, đón vị thần mới. Mâm cỗ trong nhà thì để bày tỏ lòng biết ơn sự phù hộ của ông bà tổ tiên hay gia thần trong một năm qua.
| – Hương, hoa, mâm ngũ quả, trầu cau,
– Quần áo, mũ, ủng quan Thần linh, tiền vàng mã, đèn hoặc nến – Gạo, muối, rượu, trà, bánh kẹo |
– Hương, hoa, mâm ngũ quả, trầu cau.
– Tiền vàng mã, đèn hoặc nến – Gạo, muối, rượu, trà, bánh mứt (tùy gia đình) |
| Gà trống luộc nguyên con có mào cờ hoặc mỏ ngậm hoa hồng
– Bánh chưng – Xôi gấc – Nem – Canh (tùy vùng miền) – Giò chả |
– Miền Bắc: gà luộc, bánh chưng, xôi, giò lụa hoặc chả, nem, nộm, hành muối, móng giò hầm măng, bóng, miến, mọc.
– Miền Trung: bánh tét, dưa món, giò lụa Huế, thịt đông, gà bóp rau răm, thịt heo luộc, dưa giá, măng khô ninh, miến, ram, chả tôm, nem lụi,… – Miền Nam: bánh tét, canh măng tươi, canh mướp đắng nhồi thịt, gỏi tôm thịt, dưa giá, chả giò, thịt kho,… họ thường ưu tiên món nguội. |
Mỗi gia đình có cách làm món ăn tất niên khác nhau.
1.3. Văn khấn cúng giao thừa
Lưu ý khi cúng giao thừa, người đọc văn khấn cần ăn mặc chỉnh tề, tiến hành khấn ngoài trời trước khi vào nhà.
| Nam mô A-di-đà Phật (3 lần)
Kính lạy: Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương Con kính lạy Đức Đương Lai Hạ Sinh Di Lặc Tôn Phật Con kính lạy Đức Bồ-tát Quán Thế Âm cứu nạn cứu khổ chúng sinh Con kính lạy Hoàng Thiên, Hậu Thổ, chư vị tôn thần Con kính lạy ngài cựu niên đương cai Chu Vương Hành Khiển, Thiên Ôn Hành Binh chi Thần, Lý Tào Phán quan. Con kính lạy ngài đương niên thiên quan Triệu Vương Hành Khiển, Tam Thập lục thương hành binh chi thần, Khúc Tào phán quan. Con kính lạy các ngài Ngũ Phương, Ngũ Hổ, Long Mạch, Táo Quân, chư vị tôn thần. Nay là phút giao thừa năm Canh Tý với năm Tân Sửu Chúng con là: …, sinh năm: …, hành canh: … tuổi, cư ngụ tại số nhà:…, ấp/khu phố:…, xã/phường …, quận/huyện/ thành phố …, tỉnh/thành phố … Nhân phút thiêng liêng giao thừa vừa tới, năm cũ qua đi, đón mừng năm mới, tam dương khang thái, vạn tượng canh tân. Nay ngài Thái Tuế tôn thần trên vâng lệnh Ngọc Hoàng Thượng-đế, giám sát vạn dân, dưới bảo hộ sinh linh tảo trừ yêu nghiệt. Quan cũ về triều cửa khuyết, lưu phúc, lưu ân. Quan mới xuống thay, thể đức hiếu sinh, ban tài tiếp lộc. Nhân buổi tân xuân, tín chủ chúng con thành tâm, sửa biện hương hoa phẩm vật, nghi lễ cung trần, dâng lên trước án, cúng dàng Phật-Thánh, dâng hiến Tôn Thần, đốt nén tâm hương, dốc lòng bái thỉnh. Chúng con kính mời: Ngài Cựu niên đương cái Thái tuế, ngài Tân niên đương cai Thái tuế chí đức tôn thần, ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị đại vương, ngài bản xứ thần linh Thổ địa, ngài Hỷ thần, Phúc đức chính thần, các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Long mạch, Tài thần, chư vị bản gia Táo quân, và chư vị Thần linh cai quản ở trong xứ này, cúi xin giáng lâm trước án thụ hưởng lễ vật. Nguyện cho tín chủ, minh niên kháng thái, vạn sự tốt lành, bốn mùa tám tiết được chữ bình an, gia đạo hưng long thịnh vượng, bách sự hanh thông, ngày ngày được hưởng ơn trời, Phật, chư vị tôn thần. Chúng con kính cẩn tiến dâng lễ vật, thành tâm cầu nguyện. Cúi xin chín phương trời, mười phương chư Phật cùng chư vị tôn thần chứng giám phù hộ độ trì. Nam mô A-di-đà Phật (3 lần, 3 lạy) |
Nam mô A-di-đà Phật
Nam mô A-di-đà Phật Nam mô A-di-đà Phật Nam mô Đương Lai Hạ Sinh Di Lặc Tôn Phật Nam mô Đông Phương Giáo Chủ Dược Sư Lưu Ly Quang Vương Phật Nam mô Đức Bồ-tát Quán Thế Âm cứu nạn cứu khổ chúng sinh Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương Con kính lạy Hoàng Thiên, Hậu Thổ, Long Mạch, Táo Quân, chư vị tôn thần Các cụ tổ tiên nội ngoại chư vị tiên linh Nay phút giao thừa năm cũ Canh Tý với năm Tân Sửu. Chúng con là :…sinh năm: …, hành canh: …tuổi, ngụ tại số nhà …, ấp/khu phố …, xã/phường…, quận/huyện/thành phố …, tỉnh/thành phố … Phút giao thừa vừa điểm, nay theo vận luật, tống cựu nghênh tân, giờ Tý đầu xuân, đón mừng Nguyên đán, tín chủ chúng con thành tâm, tu biện hương hoa phẩm vật, nghi lễ cung trần, dâng lên trước án, cúng dàng Phật- Thánh, dâng hiến tôn Thần, tiến cúng Tổ tiên, đốt nén tâm hương, dốc lòng bái thỉnh. Chúng con kính mời: Ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị Đại vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, Hỷ Thần, Phúc đức chính Thần, ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Long mạch Tài Thần, các ngài bản gia Táo phủ Thần quân và chư vị Thần linh cai quản ở trong xứ này. Cúi xin giáng lâm trước án, thụ hưởng lễ vật. Con lại kính mời các cụ tiên linh, Cao tằng Tổ khảo, Cao tằng Tổ tỷ, Bá thúc đệ huynh, Cô di tỷ muội, nội ngoại gia tộc, chư vị hương linh, cúi xin giáng phó linh sàng thụ hưởng lễ vật. Tín chủ lại kính mời các vị vong linh tiền chủ, hậu chủ, y thảo phụ mộc ở trong đất này, nhân tiết giao thừa, giáng lâm trước án, chiêm ngưỡng tân xuân, thụ hưởng lễ vật. Nguyện cho tín chủ, minh niên khang thái, vạn sự cát tường, bốn mùa được bình an, gia đạo hưng long, thịnh vượng. Tâm thành cầu nguyện, lễ bạc tiến dâng, cúi xin chứng giám. Nam mô A-di-đà Phật Nam mô A-di-đà Phật Nam mô A-di-đà Phật (3 lạy) |
2. Những lưu ý khi cúng giao thừa
Lễ Trừ tịch mang ý nghĩa rất thiêng liêng, khoảnh khắc trời đất chuyển giao, một năm cũ trôi qua, một năm mới đang đến có vai trò quan trọng với con người. Vì lẽ đó, mỗi gia đình hãy chuẩn bị cẩn thận và kỹ lưỡng để có một lễ cúng giao thừa sao cho đúng.
Dưới đây là một số lưu ý khi cúng giao thừa mà quý vị không nên bỏ qua:
- Khi cúng cả gia đình ăn mặc nghiêm trang, sạch sẽ, đứng nghiêm túc trước bàn thờ khấn.
- Người đứng đọc văn khấn cần quay mặt về hướng Tây nam chứ không phải đứng theo hướng đặt mâm cỗ.
- Vào đêm giao thừa, các thành viên cần hòa thuận, không cãi vã, xô xát
- Không soi gương trong đêm giao thừa bởi theo dân gian làm như vậy sẽ gặp tà ma khiến cả năm sắp tới không thuận lợi
- Đồ cúng giao thừa không cần “mâm cao cỗ đầy” nhưng cũng không thể sơ sài. Hãy sửa soạn một cách thành tâm nhất.
Nhìn chung 2 ngày 29, 30 tết là ngày được nhiều gia đình cúng tất niên nhất.
Trên đây là những kiến thức về cúng giao thừa sao cho đúng mà Lịch Việt Nam đã tìm hiểu và tổng hợp lại. Nếu quý vị thấy bài viết hay và bổ ích thì hãy để lại đánh giá cho chúng tôi. Đó sẽ là động lực để Lịch Việt Nam tiếp tục tìm hiểu và chia sẻ những kiến thức có ích về phong thủy.
Chúc quý bách gia vạn sự bình an, cầu tài đắc tài, cầu lộc đắc lộc!
