1. Khi nào Táo quân quay trở lại dương gian?
Ngày nào ông Công ông Táo quay trở lại dương gian? Đó là sau khi làm lễ cúng Táo quân ngày 23 tháng Chạp về chầu trời bằng cá chép, thì ngày 30 tháng Chạp, Táo quân sẽ quay lại trần gian.
Vì vậy, vào đêm giao thừa, nhiều gia đình thường tổ chức mâm cơm thịnh soạn để đón giao thừa, vừa đón ông Công ông Táo về với gia đình mong các vị thần phù hộ độ chì cho gia đình một năm mới sung túc, an lành, hạnh phúc.
2. Ngày đẹp cúng ông Công ông Táo năm 2023
2.1. – Cúng Táo quân 2023 ngày nào đẹp?
Xét vềngày giờ đẹp cúng ông Công ông Táo 2023, thông thường nghi lễ này được tiến hành vào ngày 23 tháng Chạp. Năm Nhâm Dần 2022, ngày này rơi vào thứ Bảy, ngày 14/1/2023 dương lịch. Dân gian coi đây là ngày phù hợp nhất, tốt nhất cúng Táo quân về chầu trời.Ngoài ngày 23 tháng Chạp, năm 2023, còn có thêm 2 ngày đẹp và phù hợp để tiến hành cúng Táo quân là ngày 20 và 21 tháng Chạp (tức lần lượt là ngày 11/1/2023 và 12/1/2023 dương lịch). Cụ thể như sau:
- Ngày 20 tháng Chạp (11/1/2023 dương lịch): Tức thứ Tư, ngày Kỷ Tị, ngày Hoàng đạo, Lục nhâm Đại an.
- Ngày 21 tháng Chạp (12/1/2023 dương lịch): Tức thứ Năm, ngày Canh Ngọ, Lục nhâm Lưu niên.
- Ngày 23 tháng Chạp (14/1/2023 dương lịch): Tức thứ Bảy, ngày Nhâm Thân, ngày Hoàng đạo, Lục nhâm Xích khẩu.
2.2. – Cúng Táo quân trước 1 ngày có được không?
Lệ xưa cứ nhằm ngày 23 tháng Chạp là cúng Táo quân, nhưng ngày nay cuộc sống biến đổi nhiều. Nếu không có điều kiện tiến hành nghi lễ vào đúng ngày này, các gia đình cũng có thể tiến hành trước 1 hoặc 2 ngày cũng không sao.Có điều cần hết sức lưu ý, nghi lễ này nên được tiến hành trước giờ Ngọ (11h-13h), tốt nhất trước 12h ngày 23 tháng Chạp. Nếu quá muộn sẽ mất tính linh thiêng.
3. Giờ tốt cúng Táo quân năm 2023
3.1. Giờ tốt trong ngày 21 tháng Chạp
- Giờ Ngọ (11h-13h)
- Giờ Mão (5h-7h)
- Ất Dậu (17h-19h)
- Giờ Thân (15h-17h)
Trong các khung giờ trên, Ngọ là giờ Tốc hỷ, thời điểm đẹp nhất để làm lễ cúng Táo quân. Nếu tiến hành cúng ông Công ông Táo vào khung giờ này, hứa hẹn năm mới gặp nhiều niềm vui, may mắn, xuất hành thuận lợi, dễ dàng hóa giải những xui xẻo, bệnh tật có thể gặp phải cho mọi thành viên trong nhà.
3.2. Giờ tốt trong ngày 20 tháng Chạp
- Giờ Ngọ (11h-13h)
- Giờ Thìn (7h-9h)
- Giờ Mùi (13h-15h)
Trong đó, giờ Ngọ là giờ Đại an, khung giờ đẹp nhất để cúng Táo quân 2023. Tiến hành nghi lễ vào giờ này đa phần mọi việc đều tốt lành, rất tốt cho cầu tài lộc. Gia đạo cũng bình an, may mắn.
3.3. Giờ tốt trong ngày 23 tháng Chạp
- Giờ Tị (9h-11h)
- Giờ Thìn (7h-9h)
Trong 2 khung giờ này thì giờ Thìn đẹp hơn cả vì nó thuộc giờ Tốc hỷ. Nếu tiến hành cúng Táo quân vào giờ này thì mọi việc êm đẹp, năm mới nhiều cát lành, gia đạo đón nhiều tin vui, có thể hóa giải được bệnh tật, nguy nan cho các thành viên trong nhà.
Riêng với giờ Ngọ:
Theo tín ngưỡng dân gian, giờ Ngọ (từ 11h – 13h) ngày 23 tháng Chạp là thời điểm các Thần bếp quy tụ để chuẩn bị về trời. Nên đây được coi là khung giờ tối linh thiêng, thích hợp để đưa tiễn ông Công, ông Táo về chầu trời hơn cả (tốt hơn hết là trước 12h trưa).
Tuy nhiên, trong ngày 23 tháng Chạp năm Nhâm Dần, giờ Ngọ là giờ Hắc đạo Bạch Hổ. Vì thế, tùy quan niệm mỗi gia đình mà có thể đưa ra lựa chọn phù hợp. Không nhất thiết phải cúng vào lúc giữa trưa (chính Ngọ), mà có thể cúng vào các khung giờ đẹp nêu trên (như giờ Thìn hoặc Tị).
4. Mâm cỗ cúng Táo quân 2023
Tùy theo từng gia cảnh, ngoài các lễ vật chính kể trên, người ta hoặc làm lễ mặn (với xôi gà, chân giò luộc, các món nấu nấm, măng…) hay lễ chay (với trầu cau, hoa quả, giấy vàng, giấy bạc…) để tiễn Táo quân. Thông thường vào ngày này, mọi người cúng cỗ mặn.Mâm cỗ mặn cúng ông Táo về cơ bản gồm có:
- 1 đĩa hoa quả
- 1 đĩa chè kho
- 1 lọ hoa đào nhỏ
- 3 chén rượu
- 1 tập giấy tiền, vàng mã
- 1 con cá chép rán (hoặc cá chép sống)
- 1 đĩa gạo
- 1 quả bưởi
- 1 bát canh mọc
- 1 đĩa muối
- 1 đĩa giò
- 1 quả cau, lá trầu
- 1 đĩa xào thập cẩm
- 1 lọ hoa cúc
- 1 ấm trà sen
- 5 lạng thịt vai luộc (hoặc con gà luộc ngậm hoa hồng)
- 1 đĩa xôi gấc
Gia chủ có thể cúng đồ chay hay mặn, đồ cúng nhiều hay ít tùy vào gia cảnh từng nhà, không phải cứ mâm cao cỗ đầy là được hưởng nhiều lộc, mâm cỗ đơn giản mà gia chủ tâm thành kính vẫn tốt hơn.
5. Lễ cúng Táo quân có cần mấy con cá chép?
5.1. – Mấy con cá chép là đủ?
Trong ngày lễ tiễn Táo quân chầu trời, cá chép là đồ lễ không thể thiếu. Đây là loài cá duy nhất có khả năng vượt Vũ Môn để hóa Rồng nên được chọn là phương tiện đưa các Táo về trời.
Vậy cá chép cúng Táo quân cần mấy con? Có người cho rằng nên cúng nhiều cá chép hoặc ít nhất cũng phải là 3 con (tương ứng 3 vị thần), cũng có người lại nói chỉ cần 1 con hay 1 cặp cá chép là đủ.
Theo quan niệm dân gian, nếu gia chủ gia cảnh tốt thì nhiều cá chép là tốt, còn không thì 3 con cá chép làm lễ cúng là đủ.
Tuy nhiên, việc cúng nhiều cá chép quá mức thì chỉ mang ý nghĩa phóng sinh mà thôi, còn số cá lễ cúng thực sự cần chỉ là 3, không phải là 1 chục, 1 cặp hay 1 con.
5.2. Cúng cá chép thật hay cá chép giấy?
Đây cũng là thắc mắc của khá nhiều người.
Lịch Việt Nam xin lý giải như sau: Tùy từng điều kiện mà các gia đình có thể dùng cá chép thật hay giấy để cúng lễ táo quân.Các hộ gia đình ở chung cư hay các khu đô thị có quy định nghiêm ngặt về an toàn cháy nổ, hạn chế đốt đồ vàng mã thì có thể dùng cá chép thật để làm lễ cúng.
Với những gia đình sống ở thành thị hoặc ở những nơi không có ao hồ gần nhà thì việc đi thả cá chép thật là chuyện khá khó khăn. Đã có nhiều trường hợp đi xa nhà thả cá mà gặp phải tai nạn giao thông do đi vào trời tối muộn, tầm nhìn kém.
Cũng có trường hợp tuy gần ao hồ sông suối nhưng không có bậc thang, thềm đi xuống để thả cả mà thả cá từ trên cao khiến cá bị choáng, sốc hay ném cả túi nilon đựng cá xuống sông suối thì cũng không tốt chút nào. Lại có người vì đi xuống bờ sông thả cá mà trượt chân sảy ngã….
Chính vì tránh những chuyện không may xảy ra lúc cuối năm Tết đến Xuân về, nhiều gia đình lựa chọn dùng cá chép giấy để cúng Táo quân. Sau khi thực hiện xong lễ cúng, thay vì đi thả cá thì có thể mang cá chép giấy đi hóa cùng với đồ vàng mã, mũ áo Táo quân.Xem chi tiết ở bài viết:
6. Không cúng Táo quân có sao không?
Từ xa xưa, tục thờ cúng Táo quân (Thần Bếp) được trân quý và lưu truyền qua các thế hệ. Người ta tin rằng “Đất có Thổ Công, sông có Hà bá”, nên việc thờ phụng, cúng bái để được thần linh phù hộ là điều nên làm.
Tuy nhiên, đó chỉ là tín ngưỡng dân gian, không hề có cơ sở khoa học nào cả.
Theo đó, tùy vào quan điểm, sự lựa chọn của mỗi người, có thể tiếp tục duy trì tập tục này hoặc không làm theo.
Khi tiến hành lễ cúng Táo quân, nếu tâm thành kính, nếu bạn tin rằng điều đó sẽ mang lại may mắn an lành cho bản thân và gia đình. Còn nếu chính bản thân bạn cũng nửa tin nửa ngờ, chỉ làm vì tất cả mọi người đều làm chứ thực lòng không hề tin tưởng thì có lẽ bạn nên xem xét lại.
Trên thực tế, không ít người không làm nghi lễ thờ cúng cúng ông Táo ngày 23 tháng Chạp. Tuy nhiên, họ vẫn giữ được cái hồn của tập tục qua việc giữ cho bếp núc gọn gàng, cả gia đình quây quần bên nhau trong những bữa cơm hạnh phúc.
Ngoài ra, họ thường làm việc thiện với cái tâm trong sáng, trao đi những gì mình có thể, tránh làm điều xấu, điều ác.
Như vậy dù không thờ cúng nhưng cũng không có thần linh nào trách phạt. Cuộc sống của những người này vẫn êm ả yên bình, đôi khi còn suôn sẻ, thuận lợi nữa.
Tựu chung lại, quan niệm thờ cúng tâm linh là của mỗi người, không gượng ép. Nhưng cuộc sống này có tốt đẹp hay không đều do nỗ lực của chính bản thân mình trong quá khứ, hiện tại và tương lai.
Muốn cuộc sống nhẹ nhàng hơn hãy làm những gì bản thân mình thấy không cần thiết thì đừng gượng ép.
Việc cúng hay không cúng ông Táo đều không có vấn đề gì. Tùy theo tư tưởng và suy nghĩ của mỗi người về việc có thờ cúng ông mà có cách lựa chọn khác nhau. Khi đã chọn thờ cúng thì cần có sự thành tâm nhất.
7. Lễ vật cúng Táo quân năm 2023
Lễ vật cúng ông Công ông Táo truyền thống, chung nhất thường gồm:
– Mũ ông Công ba cỗ hay ba chiếc: hai mũ đàn ông và một mũ đàn bà. Mũ dành cho các ông Táo thì có hai cánh chuồn, mũ Táo bà thì không có cánh chuồn. Nhiều người chỉ cúng một cỗ mũ ông Công (có hai cánh chuồn) để tượng trưng.
– Cá chép: Tượng trưng cho phương tiện di chuyển của ông Công, ông Táo. Bạn có thể sử dụng cá chép giấy hoặc cá chép thật đều được.Thường ở miền Bắc người ta còn cúng một con cá chép sống thả trong chậu nước ngụ ý “cá chép hóa rồng” nhưng tại Nam Bộ thường dùng cá chép giấy nhiều hơn.
– Tiền vàng– 1 chiếc áo– 1 đôi hia bằng giấy
Những đồ “vàng mã” (mũ, áo, hia và một số vàng thoi bằng giấy) sẽ được đốt đi sau lễ cúng ông Táo vào ngày 23 tháng Chạp cùng với bài vị cũ. Sau đó người ta lập bài vị mới cho Táo quân.
8. Văn khấn ông Công ông Táo 2023 chuẩn nhất
Bài cúng ông Công ông Táo 23 tháng Chạp chuẩn theo Văn khấn cổ truyền:
Nam mô a di đà Phật! (3 lần)
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương
Con kính lạy Ngài đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân.Tín chủ (chúng) con là: ……………
Ngụ tại:…………
Hôm nay ngày 23 tháng Chạp tín chủ chúng con thành tâm sắp sửa hương hoa phẩm luật, xiêm hài áo mũ, kính dâng tôn thần. Thắp nén tâm hương tín chủ con thành tâm kính bái. Chúng con kính mời ngài Đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân hiển linh trước án hưởng thụ lễ vật.
Cúi xin Tôn thần gia ân xá tội cho mọi lỗi lầm trong năm qua gia chủ chúng con sai phạm. Xin Tôn thần ban phước lộc, phù hộ toàn gia chúng con, trai gái, già trẻ sức khỏe dồi dào, an khang thịnh vượng, vạn sự tốt lành.
Chúng con lễ bạn tâm thành, kính lễ cầu xin, mong Tôn thần phù hộ độ trì.
Nam mô a di đà Phật! (3 lần)
Ngoài bài văn khấn ông Táo phía trên, các bạn có thể lựa chọn một trong Những bài văn khấn Ông Công Ông Táo phổ biến nhất.
